BORÓWKA WYSOKA (Vaccinium corymbosum L.) należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae Juss). W klimacie umiarkowanym dorasta do 1,5-2,2 metra wysokości. Gatunek ten uprawiany jest w celu pozyskania zebranych w grona owoców o wysokiej wartości odżywczej, zdrowotnej oraz smakowej. W wyniku prac hodowlanych prowadzonych w wielu ośrodkach na świecie (również w Polsce) powstało wiele odmian różniących się porą dojrzewania (co pozwala na zaplanowanie zbiorów na dwa-trzy miesiące), możliwością uprawy w różnych strefach klimatycznych, wielkością owoców, różną możliwością wykorzystania owoców (rynek deserowy oraz szeroko rozumiane przetwórstwo) oraz różną możliwością ich przechowywania. System korzeniowy borówki rozrasta się szeroko, ale płytko - do 30-40 cm. Występujące w jego obrębie, w symbiozie, grzyby mikoryzowe pomagają roślinie pozyskiwać z gleby azot, fosfor i mikroelementy. Większość odmian ma pokrój wzniesiony, a niektóre lekko rozłożysty. Nowe pędy wyrastają z pąków uśpionych znajdujących się na szyjce korzeniowej lub w dolnej części starych pędów. Zawiązywanie pąków kwiatowych odbywa się latem i wczesną jesienią, po czym rozwijają się one wiosną następnego roku. Wielkość pojedynczego kwiatu dochodzi do 2 cm. Należy przyjąć założenie, że w pełnię owocowania krzewy wchodzą w 4-5 roku po posadzeniu na plantacji. Rośliny z rodzaju Vaccinium są bardzo wrażliwe na zasolenie podłoża oraz jego rodzaj i strukturę.


STANOWISKO
Przed założeniem plantacji zaleca się wykonanie analizy składu i jakości podłoża.
Ponieważ borówka wymaga stanowisk z ziemią lekką i przepuszczalną, żyzną, próchniczą o odczynie kwaśnym (pH 3,8-5,5 ) często zachodzi potrzeba poprawy jej jakości i struktury.
W praktyce jednak nawet na ziemiach o wyjściowym zasadowym odczynie (pH=7) i złej strukturze prowadzenie plantacji może być ekonomicznie uzasadnione, choć wiąże się z koniecznością obniżenia odczynu poprzez zastosowanie siarki przed założeniem plantacji, użyciem dużej ilości torfu kwaśnego podczas sadzenia roślin oraz stosowaniem nawozów fizjologicznie kwaśnych po posadzeniu roślin.

WODA
Borówka wymaga dużej ilości wody (choć bardzo źle znosi jej nadmiar) głównie w okresie intensywnego wzrostu od kwietnia do lipca oraz podczas dojrzewania owoców. Nawadnianie plantacji pozwala na podniesienie wielkości plonu nawet o kilkadziesiąt procent.
Należy przyjąć założenie, że w okresie bezdeszczowym borówkę podlewać trzeba minimum 3-5 razy w tygodniu i dostarczyć każdej roślinie jednorazowo około 10 litrów wody. Praktycznie zawsze wiąże się to z koniecznością wykonania zbiorników do gromadzenia wody.

PODŁOŻE
Borówka wysoka wymaga stanowisk z ziemią lekką i przepuszczalną, o wysokiej zawartości próchnicy. W związku z tym, że niewiele stanowisk spełnia te wymagania, pole pod uprawę należy odpowiednio przygotować. W tym celu zaleca się zmieszanie ziemi z pola, na którym sadzimy rośliny z torfem wysokim w następujących proporcjach: 1/3 ziemi – 2/3 torfu. Zalecane jest też dodanie piasku lub perlitu w celu uzyskania bardziej przepuszczalnego podłoża.
Przy wysokim wyjściowym odczynie podłoża zaleca się stosowanie siarki w celu jego obniżenia (koniecznie przynajmniej jeden sezon wegetacyjny przed sadzeniem roślin).

SADZENIE
Właściwe posadzenie polega na umieszczeniu sadzonki, tak, aby górna powierzchnia bryły korzeniowej była na poziomie gruntu.

ILOŚĆ ROŚLIN NA HEKTAR
Obecnie pojawia się tendencja do zagęszczania roślin podczas sadzenia – nawet do 10 000/1ha (zwłaszcza przy uprawie w donicach lub pod osłonami), ale najczęściej sadzi się od 3 000 do 3 500 roślin/1ha. Całkowita ilość zależy od przyjętej rozstawy w rzędzie (od 0,8 do 1,2 metra – najczęściej 1 metr) oraz szerokości międzyrzędzi. Szerokość międzyrzędzi zależy od sposobu ich utrzymania (czarny ugór bądź murawa).
W obu przypadkach szerokość miedzyrzędzi zależy od rodzaju stosowanych maszyn (glebogryzarka, kosiarka, ciągnik, wózki do transportu owoców, kombajn).
Dobrym rozwiązaniem jest zaplanowanie kilku międzyrzędzi szerszych (tzw. przejazdy technologiczne), które będą wykorzystywane do komunikacji czy wykonywania zabiegów.

ŚCIÓŁKOWANIE
Rozłożenie trocin z drzew iglastych wokół roślin pomaga obniżać odczyn (pH) podłoża, ograniczyć wzrost chwastów, a w przypadku niekorzystnych warunków glebowych uniemożliwiających właściwy rozrost korzeni w głąb gleby, ich wzrost ponad glebę w warstwę trocin.

MIKORYZA
W związku z tym, że w korzeniach borówki stwierdzono występowanie grzybów mikoryzowych, dodatkowa mikoryza jest jak najbardziej wskazana i może wyraźnie poprawić możliwość przyswajania składników pokarmowych przez system korzeniowy – zwłaszcza na stanowiskach o gorszej jakości gleb.

ZAPYLANIE
Posadzenie kilku odmian, w celu umożliwienia zapylenia krzyżowego, ma wyraźny wpływ na wielkość plonów oraz jakość owoców. Zaleca się sadzenie odmian naprzemiennie sektorami po 4-5 rzędów z danej odmiany.

OWADY ZAPYLAJĄCE
W związku ze zmniejszającą się w wielu rejonach populacją pszczół oraz faktem, że nie każda odmiana borówki przez pszczoły może być zapylana, wskazane jest umieszczanie uli z trzmielami (konieczność w uprawie pod osłonami). Zakłada się, że na jeden ha powierzchni uprawy ustawia się trzy rodziny (ule) trzmieli.

ANALIZA PODŁOŻA
Wykonywanie analizy podłoża pozwala na dokładne śledzenie zmian zachodzących w podłożu podczas okresu wegetacji roślin i poza nim, a to umożliwia optymalne nawożenie. Analizę podłoża należy wykonać przynajmniej dwa razy: wczesną wiosną i drugi raz po zbiorach. Nawożenie „wiosenne” umożliwia podanie składników pokarmowych potrzebnych roślinie podczas wzrostu wegetatywnego oraz rozwoju owoców, a tzw. „jesienne” ma na celu umożliwienie roślinie zawiązania maksymalnie dużej ilości pąków kwiatowych oraz odpowiednie przygotowanie do zimy.

NAWOŻENIE
Należy mieć świadomość, że tylko odpowiednio nawodniona i nawożona plantacja pozwoli na maksymalne wykorzystanie potencjału roślin, a to ma bezpośrednie przełożenie na ilość i jakość zebranych owoców czyli osiągnięcie, bądź nie, zysku ekonomicznego.